Μετακομιση με παιδια

Μετακόμιση: πώς επηρεάζει την ψυχολογία του παιδιού

Για τα μικρότερα παιδιά, είτε αλλάζουμε περιοχή είτε πόλη, μια μετακόμιση έχει ακριβώς το ίδιο αποτέλεσμα. “Χάνουν” το σπίτι και τις συνήθειές τους και θα πρέπει να προσαρμοστούν στο καινούργιο περιβάλλον. Πως μπορούμε να τους το κάνουμε πιο εύκολο;


Η αλλαγή ενός σπιτιού, περιοχής ή ακόμη και πόλης, μπορεί για εμάς να αποτελεί την αρχή μιας περιπέτειας. Το πιο πιθανό όμως είναι πως δεν θα ισχύει κάτι τέτοιο και για τα παιδιά μας, τα οποία δυσκολεύονται να αποδεχτούν την αλλαγή και νιώθουν πως απειλούνται. Όσο πιο μικρό είναι ένα παιδί, τόσο περισσότερο προσκολλάται στις καθημερινές του συνήθειες και όπως έχουμε βιώσει οι περισσότεροι γονείς, κάθε αλλαγή από το πρόγραμμα και τη ρουτίνα τού προκαλεί, αρχικά τουλάχιστον, άρνηση και άγχος. Ας μην ξεχνάμε πως για το παιδί η σταθερότητα παίζει πολύ σημαντικό ρόλο και το βοηθά να νιώθει ασφάλεια, γι’ αυτό είναι σημαντικό να το προετοιμάσουμε με μερικά απλά βήματα για την επερχόμενη αλλαγή.

Για πιο εύκολη προσαρμογή

  • Μιλάμε στο παιδί, με απλά λόγια και ανάλογα με την ηλικία του, για το γεγονός της μετακόμισης. “Ξέρεις, σε λίγες μέρες/εβδομάδες θα πάμε σε ένα άλλο σπίτι, που θα το φτιάξουμε πολύ όμορφο, η μαμά, ο μπαμπάς κι εσύ”. Κι αν σας ακούγεται υπερβολή να αναφέρετε όλη τη… σύνθεση της οικογένειας, θυμηθείτε πως για τα παιδιά δεν ισχύουν αυτά που εμείς θεωρούμε δεδομένα και αυταπόδεικτα. Με τον τρόπο αυτό προλαβαίνουμε τυχόν ανησυχίες του, ειδικά αν είναι στη νηπιακή ηλικία.
  • Ακούμε το παιδί. Κάθε παιδί αντιδρά διαφορετικά σε μια τόσο μεγάλη αλλαγή και είναι σημαντικό να μάθουμε τι σκέφτεται και αν τυχόν έχει κάποιες ανησυχίες. Μπορεί, για παράδειγμα, να φοβάται πως θα αφήσουμε στο παλιό σπίτι τα έπιπλα ή τα παιχνίδια του ή πως δεν θα ξαναδεί τη γιαγιά και τον παππού που μένουν στην παλιά μας γειτονιά. Συζητώντας μαζί του θα μπορέσουμε να λύσουμε τις παρανοήσεις που μπορεί να το ανησυχούν και να το τρομάζουν.
  • Του δημιουργούμε θετικές εικόνες και σκέψεις για την καινούργια μας ζωή, με λόγια που να του είναι κατανοητά. “Στο καινούργιο σπίτι θα φτιάξουμε έναν καινούργιο χώρο για να παίζουμε και θα πάρουμε μια καινούργια βιβλιοθήκη για να βάλουμε τα βιβλία και τα παιχνίδια σου!”, για παράδειγμα.
  • Αν το παιδί είναι λίγο μεγαλύτερο μπορούμε να το εμπλέξουμε στη διαδικασία της εγκατάστασης στο καινούργιο σπίτι, π.χ. να επιλέξουμε μαζί το χρώμα για τους τοίχους στο δωμάτιό του ή κάποια καινούργια έπιπλα που ενδέχεται να χρειαστούμε, να γεμίσουμε τις κούτες με τα πράγματά του από το παλιό του δωμάτιο, να γράψουμε με χοντρό μαρκαδόρο σε κάθε κούτα για ποιο δωμάτιο προορίζεται.
  • Δεν διστάζουμε να εκφράσουμε κι εμείς τα συναισθήματά μας. Είναι πολύ φυσιολογικό να νιώθουμε θλίψη αφήνοντας το παλιό μας σπίτι, το χώρο μέσα στον οποίο έχουμε ζήσει όμορφες και δύσκολες στιγμές, χαιρόμαστε όμως ταυτόχρονα  που θα πάμε σε ένα άλλο σπίτι, σε μια καινούργια γειτονιά και ξέρουμε πως και εκεί μας περιμένουν όμορφες στιγμές. Αν μοιραστούμε με το παιδί τα συναισθήματά μας θα το διευκολύνουμε να εκφραστεί κι αυτό και να περάσει πιο εύκολα στο επόμενο συναισθηματικό στάδιο, αυτό της αποδοχής και γιατί όχι και του ενθουσιασμού για το καινούργιο.
  • Αν είναι δυνατό, πηγαίνουμε μαζί με το παιδί να δούμε το καινούργιο σπίτι, διαφορετικά μπορούμε να του δείξουμε μερικές φωτογραφίες. Έτσι θα μπορέσει να σχηματίσει μια εικόνα για το μέρος όπου θα ζήσουμε: το καινούργιο του δωμάτιο, τη θέα από το σαλόνι, τη βεράντα ή τον κήπο. Είναι πολύ πιο εύκολο να δεχτεί την αλλαγή όταν έχει μια απτή εικόνα, παρά όταν μετακόμιση στο νέο σπίτι είναι μια θολή ιδέα.

Στην καινούργια γειτονιά φροντίζουμε να γνωριστούμε με εκείνους τους γείτονες που έχουν παιδιά κοντά στην ηλικία του παιδιού μας. Ένας εύκολος τρόπος είναι να φτιάξουμε ένα γλυκό και να χτυπήσουμε το κουδούνι τους για να τους προσκαλέσουμε τους σπίτι μας ώστε να γνωριστούμε και να παίξουν τα παιδιά μας.

Αλλάζουμε πόλη
Η μετακόμιση σε μια άλλη πόλη ή χωριό είναι πολύ πιο δύσκολη υπόθεση απ’ την “απλή” αλλαγή σπιτιού. Αν το παιδί είναι σε ηλικία και καταλαβαίνει καλό είναι να κάνουμε μια επίσκεψη στον καινούργιο τόπο διαμονής μας πριν τη μετακόμιση. Να συζητήσουμε για τις καινούργιες δραστηριότητες που θα μπορεί να έχει, π.χ. αν έχουμε κήπο θα μπορεί να φτιάξει ένα μικρό μποστανάκι ή να κάνουμε πολύ συχνά εκδρομές στο βουνό ή τη θάλασσα. Στην πρώτη μας επίσκεψη, εξερευνούμε μαζί την καινούργια μας γειτονιά, τη γύρω περιοχή, ρίχνουμε μια ματιά στο τοπικό σχολείο και τα αξιοθέατα της πόλης. Μια καλή ιδέα είναι να βγάλουμε μερικές φωτογραφίες για να τις δείξει το παιδί στους φίλους του ή στη γιαγιά και τον παππού και να το ενθαρρύνουμε να σκεφτεί και να τους περιγράψει όλα τα όμορφα πράγματα που έχει η περιοχή που θα μείνουμε.

Αλλαγή σχολείου
Αν η μετακόμιση συνοδεύεται και από αλλαγή του σχολείου, καλό είναι προτού γίνει η μεταφορά να επισκεφθούμε μαζί με το παιδί μας το νέο του σχολείο, να το εξερευνήσουμε, να γνωρίσει ίσως τη δασκάλα που θα έχει και τους καινούργιους του συμμαθητές. Μια καλή ιδέα είναι να έχουμε επισκεφθεί εμείς πρώτα το σχολείο και να ζητήσουμε από τη δασκάλα να μας βοηθήσει στην προσαρμογή του παιδιού, μιλώντας του τρυφερά και βάζοντάς το για λίγο στην τάξη ή γνωρίζοντάς του ένα παιδί του φύλου του με το οποίο θα μπορεί να κάνει παρέα στην αρχή μέχρι να γνωριστεί με τους υπόλοιπους συμμαθητές του.

Πριν πούμε αντίο
Όσο σημαντικό είναι να προετοιμάσουμε το παιδί για την αλλαγή σπιτιού, σχολείου ή πόλης άλλο τόσο σημαντικό είναι να του δώσουμε την ευκαιρία να πει αντίο στα παλιά. Μια καλή ιδέα είναι να καλέσουμε στο σπίτι φίλους από τη γειτονιά και το σχολείο για ένα αποχαιρετιστήριο πάρτι. Τα παιδιά μπορούν να γράψουν μια ευχή σε ένα λεύκωμα που το παιδί θα μπορεί να πάρει μαζί του. Επίσης σημαντικό είναι να το βεβαιώσουμε ότι θα μπορεί να επικοινωνεί με τους παλιούς του φίλους και γιατί όχι, αν είναι δυνατόν, να τους επισκέπτεται πότε πότε.